จัดฟันโลหะ แล้วต้องฟันงุ้มจริงไหม? เปิดสาเหตุ พร้อมวิธีป้องกันก่อนสายไป
จัดฟันโลหะ ถือเป็นหนึ่งในวิธีจัดฟันที่ได้รับความนิยมสูงสุด ด้วยข้อดีด้านราคาและประสิทธิภาพในการเคลื่อนฟันได้อย่างแม่นยำจึงไม่แปลกที่หลายคนจะเลือกวิธีนี้ แต่ทว่า ในบางกรณี กลับพบว่าผู้จัดฟันโลหะบางคนกลับประสบปัญหา “ฟันงุ้ม” ซึ่งอาจกระทบต่อความมั่นใจและบุคลิกภาพได้ไม่ใช่น้อย
ฟันงุ้มคืออะไร? ลักษณะของฟันที่งุ้มเกินไปส่งผลเสียอย่างไร?
“ฟันงุ้ม” หรือการที่ปลายฟันหน้าเอียงเข้าด้านในมากเกินไป มักเกิดขึ้นกับฟันบน ทำให้ด้านข้างของใบหน้าจะดูสั้น ไม่สมส่วน รูปปากงุ้มเข้าด้านใน ซึ่งส่งผลให้รูปลักษณ์โดยรวมดูแก่หรือโทรมกว่าวัยจริง
- ฟันล่างสึกง่ายกว่าปกติ เนื่องจากฟันสบกันไม่พอดี ทำให้ปลายฟันล่างชนหรือเสียดสีกับฟันบนได้
- การสบฟันที่ผิดปกติ อาจสร้างความเสียหายที่รากฟัน อาจมีอาการปวดฟัน เกิดฟันล้มเอียงตามมาได้
- ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากฟันงุ้ม เช่น ร้อนในหรือแผลในช่องปากที่เกิดจากฟันเสียดสีกับเหงือก, อาจสร้างอุปสรรคในการบดเคี้ยวหรือกัดอาหารได้ รวมไปถึงอาจเกิดปัญหาโรคเหงือกได้ด้วย
ทำไมบางคนจัดฟันโลหะแล้วฟันถึงงุ้ม?
แม้จัดฟันโลหะจะมีประสิทธิภาพสูง แต่หากขาดการวางแผนที่ดี หรือไม่ได้รับการติดตามอย่างใกล้ชิดจากทันตแพทย์ อาจทำให้เกิดฟันงุ้มได้ โดยสาเหตุหลัก ๆ ได้แก่
- วางแผนการรักษาที่ไม่ถูกต้องตั้งแต่แรกเริ่ม : เช่น ถอนฟันในเคสที่ไม่ควรถอน หรือถอนฟันมากเกินความจำเป็น ทำให้มีพื้นที่ว่างมากจนฟันเคลื่อนเข้าไปด้านในเกินไป
- เครื่องมือจัดฟันไม่เหมาะสม : ใช้แรงดึงฟันไม่เหมาะสม หรือผิดทิศทาง ส่งผลให้ฟันเคลื่อนผิดรูป
- แรงเคลื่อนฟันมากเกินไป : ไม่ได้มีการควบคุมแรงที่เหมาะสมในการดึงฟัน โดยเฉพาะในช่วงที่คนไข้เว้นการพบทันตแพทย์นานเกินไป
- ไม่ไปพบทันตแพทย์ตามนัดหมาย : เช่น ปล่อยให้เวลาผ่านไป 3-6 เดือนหรือเป็นปี แทนที่จะปรับเครื่องมือทุกเดือน ทำให้แรงดึงฟันมากเกิน ส่งผลให้ฟันหน้างุ้มได้เช่นกัน
ถ้าจัดฟันโลหะแล้วฟันงุ้ม แก้ไขได้ไหม?
คำตอบคือ “แก้ได้” แต่อาจใช้เวลาและการวางแผนที่ถูกต้องในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของฟันงุ้ม สภาพกระดูก และฟันของคนไข้ในขณะนั้น อย่างไรก็ตาม แม้จะแก้ไขได้ แต่เมื่อฟันหน้าถูกดึงเข้าไปแล้ว กระดูกด้านหน้าจะล้นตามไปด้วย รวมถึงบางลง ในทางตรงกันข้าม หากต้องการแก้ฟันงุ้มด้วยการผลักฟันออก กระดูกจะอยู่ที่เดิม จึงอาจส่งผลให้เกิดปัญหาแทรกซ้อนไม่ว่าจะเป็น เหงือกร่น รากฟันหลุดนอกกระดูก บางกรณีอาจจำเป็นต้องปลูกเงือก ดังนั้น ทางที่ดีที่สุดคือ อย่าให้เกิดปัญหาฟันงุ้มจะดีกว่า
แนวทางการรักษา
ต้องเข้าใจก่อนว่า หากเราผ่านการจัดฟันมาแล้ว รากฟันอาจสั้นลง หรือละลาย จึงถือเป็นข้อจำกัดที่สำคัญ หากต้องจัดฟันโลหะเพื่อแก้ฟันงุ้ม ก็จะยิ่งทำให้รากฟันสั้นลงไปอีก และเมื่อต้องจัดเรียงฟันใหม่ ช่องว่างที่เกิดจากการถอนฟันจะต้องเปิดอย่างแน่นอน เพราะฉะนั้น หากต้องจัดฟันเพื่อแก้ไขฟันงุ้มจึงอาจจำเป็นต้องใช้เครื่องมืออื่นช่วย ซึ่งต้องมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เช่น ปักหมุดช่วยดึงฟัน
ทั้งนี้ หากปัญหาไม่หนักมาก อาจแก้ไขได้เลย ด้วยการปรับเครื่องมือจัดฟันช่วย แต่ในบางกรณี อาจจำเป็นต้องถอดเครื่องมือจัดฟัน เพื่อรอให้ฟันคลายตัว 3-4 เดือน และให้ฟันเคลื่อนที่กลับไปอยู่ในตำแหน่งที่ควรจะเป็น แล้วจึงมาเริ่มต้นจัดฟันแก้ไขฟันงุ้มกันใหม่
จะจัดฟันโลหะอย่างไรไม่ให้ฟันงุ้ม? เพราะการป้องกันย่อมดีกว่าการแก้ไข
- เลือกคลินิก และทันตแพทย์ที่ได้มาตรฐาน และน่าเชื่อถือ อย่างที่ BFC Dental
- วินิจฉัยปัญหาอย่างถูกต้องและวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม : เช่น ปัญหาการเรียงตัวของฟันเกิดจากสาเหตุอะไร, ควรถอนฟันหรือไม่
- อย่าละเลยนัดหมาย : ควรพบทันตแพทย์ตามนัดหมายทุกครั้ง เพื่อตรวจเช็คความคืบหน้าและปรับเครื่องมือจัดฟันอย่างเหมาะสม เพราะระหว่างการจัดฟันโลหะ มีโอกาสที่ฟันจะงุ้มได้ แต่หากตรวจเช็คแล้วว่าฟันเริ่มงุ้มจะต้องแก้ไขทันที เพื่อไม่ให้ปัญหาบานปลายจนแก้ไขยาก การพบแพทย์ตามนัดหมายอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
จัดฟันโลหะไม่ได้ทำให้ฟันงุ้มเสมอไป ถ้าคุณเลือกถูกวิธี
ปัญหาฟันงุ้มหลังจัดฟันโลหะไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน แต่จะเกิดขึ้นได้เมื่อขาดการวางแผนที่ดีและไม่ติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิด หากคุณกำลังวางแผนจะจัดฟันโลหะหรือกำลังจัดอยู่ การเลือกคลินิกที่ได้มาตรฐานและน่าเชื่อถือคือกุญแจสำคัญ เพราะการจัดฟันโลหะไม่ใช่แค่เรื่องฟันเรียงสวย แต่คือการปรับโครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับทั้งรูปหน้า ความมั่นใจ และสุขภาพช่องปากในระยะยาว
