ทำไม จัดฟันแล้วฟันงุ้ม ? รู้ก่อนแก้ทัน ป้องกันปัญหาได้
หลายคนที่ผ่านการจัดฟันมาอาจพบกับปัญหา จัดฟันแล้วฟันงุ้ม ซึ่งสร้างความกังวลใจไม่น้อย ฟันหน้าที่งุ้มเข้าไปส่งผลต่อรอยยิ้มและการสบฟันของเรา อย่างไรก็ตาม หากเราเข้าใจสาเหตุและวิธีป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดปัญหานี้ได้
ฟันงุ้ม คือลักษณะที่ฟันหน้าบนหรือล่างเอียงหรือโค้งเข้าด้านในมากกว่าปกติ ส่งผลให้การสบฟันผิดปกติ กระทบต่อรูปหน้าทำให้ใบหน้าดูแก่ก่อนวัย และบั่นทอนความมั่นใจในการยิ้มหรือพูดคุยได้ ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้จัดฟันแล้วฟันงุ้ม มักเกิดขึ้นจากการพยายามดึงฟันโดยใช้แรงมากเกินไป ขนาดลวดไม่เหมาะสม และการถอนฟันออกมากเกินความจำเป็น ส่งผลให้มีช่องว่างระหว่างฟันเยอะเกินไป เมื่อต้องดึงฟันเข้ามาปิดช่องว่างเหล่านั้น ฟันหน้าบนและล่างจึงเคลื่อนเอียงและงุ้มเข้ามามากเกินควร นอกจากนี้ หากคนไข้ไม่เข้าพบทันตแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ แรงดึงจากอุปกรณ์จัดฟัน ที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้ฟันค่อยๆ งุ้มเพิ่มขึ้นระหว่างการรักษาได้
โดยในหลายกรณี จัดฟันแล้วฟันงุ้มมักเกิดในช่วงถอนฟันกรามน้อย แล้วใส่ลวดจัดฟันที่เป็นลวดกลมดึงเขี้ยวไปด้านหลัง การใส่ลวดกลมแล้วดึงฟันทันทีมักจะทำให้ฟันเคลื่อนที่ แต่รากฟันจะไม่ขยับตาม ยิ่งดึงฟันด้วยแรงที่มากเกินไปก็ยิ่งทำให้ฟันงุ้มเข้าและย้อยต่ำลงไปเรื่อย ในทางตรงกันข้าม หากใส่ลวดแล้วเลือกเวลาดึงฟันที่เหมาะสม บวกกับขนาดลวดเหมาะสมโดยเฉพาะลวดเหลี่ยม จะทำให้เกิดแรงดึงที่เหมาะสม รากฟันจะค่อย ๆ ขยับ ไปพร้อมตัวฟันอย่างที่ควรจะเป็น
ผลกระทบเมื่อจัดฟันแล้วฟันงุ้ม
- การสบฟันและการเคี้ยวอาหารผิดปกติ : ฟันงุ้มทำให้การสบฟันบน-ล่างไม่สนิท หรือเกิดภาวะฟันสบลึก ส่งผลให้การกัดและบดเคี้ยวอาหารไม่มีประสิทธิภาพ และในระยะยาวอาจทำให้รากฟันสึกกร่อนเร็วกว่าปกติได้
- ใบหน้าดูแก่ก่อนวัย : ฟันที่งุ้มมากทำให้โครงสร้างใบหน้าช่วงปากยุบเข้าไป ใบหน้าจึงดูไม่สมส่วนและดูแก่กว่าปกติ
- การพูดออกเสียงไม่ชัดเจน : ฟันหน้าที่เอียงผิดตำแหน่งอาจกระทบการออกเสียงคำบางคำ ทำให้พูดไม่ชัดเจนเท่าที่ควร
- ความมั่นใจลดลง : เมื่อฟันหน้าเรียงตัวไม่สวยงามและสบฟันผิดปกติ ย่อมทำให้หลายคนสูญเสียความมั่นใจ ไม่กล้ายิ้มโชว์ฟันอย่างเต็มที่เหมือนก่อน
และที่สำคัญคือ คุณจะต้องเสียทั้งเงิน และเวลามาแก้ปัญหาใหม่อีกครั้ง ดังนั้น ก่อนเข้ารับการจัดฟัน ควรเลือกคลินิกทันตกรรมที่ได้มาตรฐาน และเชื่อถือได้ รวมทั้งปรึกษากับทันตแพทย์ถึงแผนการรักษาอย่างละเอียด เพื่อหลีกเลี่ยงการถอนฟันที่ไม่จำเป็นและป้องกันปัญหาจัดฟันแล้วฟันงุ้มตั้งแต่ต้น ที่สำคัญ ระหว่างจัดฟัน คนไข้ควรไปพบทันตแพทย์ตามนัดทุกครั้งเพื่อปรับเครื่องมือและแรงดึงฟันให้เหมาะสม นอกจากนี้ หลังถอดเหล็กจัดฟันควรใส่รีเทนเนอร์ตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันที่จัดเสร็จแล้วเคลื่อนกลับไปยังตำแหน่งเดิมจนอาจงุ้มเข้าด้านในหรือฟันล้มผิดตำแหน่ง
แต่ถ้าหากเกิดปัญหาจัดฟันแล้วฟันงุ้ม ก็ยังสามารถแก้ไขได้ โดยทันตแพทย์จะประเมินปัญหาของแต่ละเคส เพื่อวางแผนการรักษาให้เหมาะสมที่สุด ในกรณีที่ฟันงุ้มไม่มาก อาจแก้ไขได้ด้วยการปรับเครื่องมือจัดฟัน หรือใช้เครื่องมืออื่นช่วย เช่น ปักหมุดช่วยดึงฟัน ซึ่งต้องมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม แต่ถ้าฟันงุ้มมาก วิธีที่ได้ผลคือการจัดฟันใหม่อีกครั้ง ซึ่งอาจต้องรอให้ฟันคลายตัว 3-4 เดือน จึงจะจัดใหม่ได้ โดยการจัดฟันใหม่นั้นเป็นการเปิดช่องว่างใหม่ เพื่อจัดเรียงฟันอีกครั้ง ซึ่งจะยิ่งทำให้รากฟันสั้นลง เห็นอย่างนี้ ป้องกันไว้ไม่ให้เกิดปัญหาฟันงุ้มจะดีที่สุด
ปัญหาจัดฟันแล้วฟันงุ้ม สามารถป้องกันได้ โดยผู้รักษาจะต้องวางแผนการรักษาที่เหมาะสม และรอบคอบ ส่วนตัวคนไข้จะต้องปฏิบัติตามคำแนะนำ และพบทันตแพทย์ตามนัดอย่างเคร่งครัด ทันตแพทย์จะได้ตรวจเช็คได้ว่า ฟันเคลื่อนที่ตามแผนที่วางไว้ หรือเคลื่อนที่ผิดปกติหรือไม่ หากพบว่าฟันเริ่มงุ้มเข้าระหว่างจัดฟัน ทันตแพทย์จะสามารถแก้ไขปัญหาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ เท่านี้ก็จะช่วยให้คุณมีรอยยิ้มสวยมั่นใจ และสุขภาพฟันที่ดีในระยะยาวได้แล้ว
